Soms weet je dat de uitspraak van je gesprekspartner niet waar is. Uitspraken als ‘Ik ga naar alle colleges’ of ‘Ik vond dat altijd al’ of een collega die zegt ‘Maar ik doe dat al op die manier’ kunnen een flinke uitdaging zijn voor je Oplossingsgerichte basishouding als je weet dat dat ècht niet klopt. Is het een wezenlijk onderwerp voor je, dan schreeuwt alles in jou misschien wel ‘Echt niet, dat is niet waar!’. Dat ook daadwerkelijk zeggen, is helaas vaak niet zo goed voor het verdere gesprek en de samenwerking ????. Hoe kun je nou Oplossingsgericht omgaan met zo’n gesprekssituatie?
In een coachgesprek
Het maakt nogal wat uit wát voor situatie het is waarin je gesprekspartner een uitspraak die niet klopt. Ben je coach en heb je geen directe betrokkenheid in de situatie, dan is het eigenlijk nog het meest ‘makkelijk’ om het Oplossingsgerichte uitgangspunt te volgen: “Work with what comes to you”. Kortom, je doet het met wat de ander zegt en kunt daarop doorvragen.
En je parkeert je eigen oordeel want je cliënt is DE expert van zijn eigen situatie. Dus als de ander zegt ‘Ik ga naar alle colleges’ kun je bijvoorbeeld vragen “Wat goed dat je dat lukt. Wat levert het je op dat je dat doet?’. Als de ander zegt ‘Ik vond dat altijd al’ kun je vragen “Hoe ben jij zo vroeg al tot die conclusie gekomen?’.
Gesprekken waarin je een belang hebt
Het op deze manier volgen van de ander (en zijn waarheid) is soms al best een uitdaging als coach, laat staan als betrokkene. Ben je bijvoorbeeld een begeleider met een verantwoordelijkheid vanuit jouw organisatie, bijvoorbeeld een docent, een collega of leidinggevende, dan is dit nóg een tikje lastiger. Je maakt dan onderdeel uit van hetzelfde systeem, hebt je eigen visie op de zaak èn mogelijk een belang. Je kunt dan een aantal opties overwegen:
1. Je negeert de uitspraak die niet klopt
Je kunt bijvoorbeeld inhaken op iets anders dat deze persoon heeft gezegd waar je wèl verder mee kunt. Of je stelt gewoon een hele andere vraag of begint over een ander onderwerp.
2. Je brengt het op om de ander te volgen
Je gedraagt je zoals de coach in het bovenstaande voorbeeld en zegt tegen je collega die beweert ‘het al zo te doen’: ‘Wat goed. Wat vind jij dat het op die manier werken vooral oplevert?’.
Wat hierbij kan helpen is dat je de bewering van de ander ziet als een ‘gezamenlijke gewenste waarheid’. De ander vindt het blijkbaar wel een goed idee om zo te werken (ook al doet deze dat in de praktijk niet). Als jij het daar mee eens bent, kun je deze ‘gezamenlijke gewenste waarheid’ verder versterken en als het ware ‘binnenhalen’.
We weten dat mensen graag consistent willen zijn, dus hoe meer zij vertellen over dat zij dat op die manier doen (en wat dan precies, en welk effect heeft dat, en waaraan merkt zij dat etc), hoe groter de kans dat zij dat ook op die manier gaan doen.
Overigens kan het ook zijn dat de ander als je doorvraagt zelf het beeld gaat nuanceren ‘Nou ik doe het niet altijd zo….’ En ook op die manier kan je samen weer op dezelfde bladzijde komen.
3. ‘Dan heb ik dat vast verkeerd begrepen!’
Wat we niet snel doen in Oplossingsgericht werken is tegenspreken. Dat leidt namelijk vaak tot niets. Wel kun je het ‘misverstand’ helemaal naar jezelf toetrekken. ‘Oh je gaat naar alle colleges! Dan heb ik dat hélemaal verkeerd begrepen!’ (+ stilte). Het kan dan zomaar zijn dat de ander zegt ‘Nou… niet àlle colleges, maar zeker meer dan de helft’.
Of de ander reageert niet echt op jouw reactie, maar je hebt hiermee toch een speldenprikje uitgedeeld. Eh… dit laatste is overigens niet 100% Oplossingsgericht mogelijkerwijs ????
4. Vraag de ander om hulp bij het ‘misverstand’
Een variant op de vorige optie, is om het ‘misverstand’ naar je toe te trekken èn te vragen om hulp. “Oh ik heb iets helemaal verkeerd begrepen en raak nu een beetje in de war… Ik dacht uit ons gesprek te hebben begrepen dat je best vaak [….] doet. Kun je me even helpen een helder beeld te krijgen? Hoe zit het nou precies?”
Hoe dan ook…. in al deze gevallen zul je je zelfbeheersing nodig hebben, de ene keer meer dan de andere. Hoe langer je Oplossingsgericht werkt, hoe makkelijker dit vaak wordt. Dit omdat je ervaart dat hoe meer het lukt in de aansluiting en samenwerking te blijven, hoe reëler je gesprekspartners zich gaan opstellen.
En als je regelmatig coacht, merk je ook dat ‘jouw waarheid’ maar betrekkelijk van waarde is. Dat kan ervoor zorgen dat een oordeel als ‘Dat is niet waar!’ minder snel leidend wordt voor je gedrag in je gesprekken.
(En je snapt natuurlijk dat dit allemaal heel erg waar is en wij altijd gelijk hebben!! ????)
Succes en fijne dag!
Delen wordt gewaardeerd.
Zo help je anderen met informatie en wij worden beter gevonden. Bedankt!
