< terug Tip

Gedoe voorkomen en gesprekken verhelderen

Je zit in een overleg en je raakt steeds meer de draad kwijt waar het nou precies om gaat. Of je coacht iemand en er komt zoveel voorbij dat je geen idee hebt waar je kunt beginnen. Of er wordt vergaderd maar eigenlijk verlaat iedereen onvoldaan de vergadering. Dit zijn momenten dat je De Nuttigheidsvraag keihard nodig hebt. Maar ik beken het maar meteen…. ik vind dat je die eigenlijk altijd nodig hebt 🙂

Een van de dingen die Oplossingsgericht Werken zo aantrekkelijk maakt is dat het zo ‘aards’ en praktisch kan zijn. De nuttigheidsvraag maakt dat direct helder. De vraag ‘Wat zou dit gesprek nuttig maken?’ houdt iedereen met de voetjes op de grond. Wat willen we nou eigenlijk halen uit dit gesprek?

We willen namelijk dat onze tijd nuttig besteed wordt. Als je betaalt voor je coach of je zit op je werk in overleg bij elkaar, dan is dat niet voor niets. De tijd die daar wordt doorgebracht dient een doel. En met de nuttigheidsvraag zorg je er voor dat daar geen misverstanden over ontstaan, zodat je goed samen kunt werken in het verdere gesprek.

Want… vaak genoeg starten we maar wat in het wilde weg in onze overleggen. We geven geen doel, geen focus, aan het begin van ons overleg maar duiken er direct inhoudelijk in. Of één iemand geeft de focus maar toetst niet bij de anderen hoe die er in zitten.

En dat is een recept voor gedoe (“Hier wil ik het dus echt niet meer over hebben!“), misverstand (“Huh… ik dacht dat we hier iets heel anders gingen doen”) en ergernis (“pff… dit is echt tijdverspilling!”). Door even het nut te bespreken kan je daarom veel ellende voorkomen.

Er zijn best veel mensen die starten met Oplossingsgericht Werken die aarzelen met het stellen van de nuttigheidsvraag. Heel begrijpelijk. Ik ga 3 hinderpalen af en bespreek de mogelijkheden.

1. “Ik ben allergisch voor het woord NUT”

Belangrijk bij Oplossingsgericht Werken is dat je de taal vindt die past bij jou en bij je gesprekspartner(s). Jij weet zelf het beste welke taal goed aanvoelt in de situatie waar je in zit. En gelukkig zijn er alternatieven! Bijvoorbeeld:

  • Wat zou dit gesprek zinvol voor je maken?
  • Hoe hoop je dat dit gesprek je zal helpen?
  • Stel dat we het hier even over hebben op zo’n manier dat dit toch een beetje helpt… wat hebben we dan gedaan?
  • Stel dat je straks dit overleg uitgaat, wat wil je dan zeker eruit mee hebben genomen?
  • Wat hoop je dat er naar aanleiding van dit gesprek zal veranderen?
  • Wat moet in deze vergadering gebeurd zijn willen we achteraf de tijd zinvol besteed vinden?
  • Stel dat we iets doen in dit gesprek dat bruikbaar is voor hoe je nu verder wilt…wat is dat dan?
  • Wat moeten we in dit gesprek bespreken, zodat je er ook echt iets aan hebt?
  • Stel dat je echt iets aan dit gesprek hebt…. waar hoop je dan op?

2. “Straks zegt de ander dat het niet nuttig is…”

Vooraf heb je bepaald wat het gesprek over overleg nuttig of zinvol zou maken, dan is het nuttig (haha) om ergens halverwege een check-nuttigheidsvraag te doen: ‘Is dit nuttig?’

Hier zijn wel 2 risico’s aan verbonden. Je krijgt het antwoord NEE. Of, erger nog: je krijgt een sociaal wenselijk en niet gemeend JA HOOR.

Leer je Oplossingsgericht werken en krijg je daar meer ervaring mee, dan ga je merken dat dit niet eng of naar hoeft te zijn. Bij het antwoord NEE kun je namelijk weer met elkaar op zoek gaan naar wat wèl nuttig is (“Oh jee… dat is natuurlijk niet de bedoeling. Wat zou dit gesprek wel nuttig voor je maken?”)

En bij een sociaal wenselijk antwoord kun je doorvragen (‘Wat is er precies nuttig en hoe is dat bruikbaar voor je?’). En eventueel kun je doorschakelen met de vraag: ‘Wat zouden we kunnen doen om het gesprek nóg nuttiger te maken?’.

Hoe dan ook is dit beter dan dat je zou zijn doorgegaan terwijl de ander er intussen het zijne van denkt…

Nog los daarvan is de directe winst van het stellen van de nuttigheidsvraag dat de ander heeft gemerkt dat je zijn beleving en doel van het gesprek belangrijk vindt. Ook al is het antwoord negatief, er kantelt wel iets in de ‘echtheid’ en de verbinding in het gesprek.

Dus misschien toch maar de moed vatten en de vraag stellen?

3. “Het voelt raar om deze vraag te stellen, niet natuurlijk”

Hmmm… een lastige. Het punt is dat als je begint met sommige Oplossingsgerichte vragen, deze vaak niet direct natuurlijk aanvoelen. Maar… dat voelden je eerste Engelse zinnen ook niet. Of je eerste keer dat je de snelweg opreed bij de autorijles. Toch is het waarschijnlijk wel goed geweest dat je daar verder mee bent gegaan 🙂

Maar er zijn ook momenten dat het klopt dat het stellen van de nuttigheidsvraag niet passend kan aanvoelen, of dat je deze wat meer omzichtig zult moeten benaderen. Bijvoorbeeld omdat je niet de rol van procesbegeleider hebt. Denk aan de situatie waarin je deelneemt aan een vergadering maar niet de voorzitter bent. Of je bent als expert uitgenodigd om aan te schuiven bij een overleg van een ander team.

In dat soort situaties zul je misschien minder direct de nuttigheidsvraag stellen, maar kun je daar eerst mandaat voor vragen. Bijvoorbeeld ‘Ik wil graag een goede bijdrage leveren aan dit overleg en het helpt mij dan enorm als ik weet wat voor jullie belangrijk is. Is het een idee om een rondje te maken en dat iedereen even aangeeft wat dit overleg nuttig voor hem of haar zou maken?’

Ik hoop dat dit blog helpend is in je overweging wel of niet de nuttigheidsvraag te stellen. Stiekem hoop ik dat je hem altijd gaat stellen. Nou ja, vooruit… als je bijpraat met vrienden of familie, dan zou het misschien wat gek zijn om bijvoorbeeld te zeggen ‘Dag mam, wat zou dit gesprek nuttig voor jou maken?’  😉

Succes en fijne dag!

Delen wordt gewaardeerd.
Zo help je anderen met informatie en wij worden beter gevonden. Bedankt!

Meld je nu gratis aan

voor Solvitas Tips

Ontvang 1 x per maand de Solvitas Tips, met praktische tips over Oplossingsgericht Werken

(Zo’n 2000 mensen gingen je voor)

Maak kennis met onze Trainingen en workshops
Ik zoek een training voor... Mijn team Mijzelf