Als je Oplossingsgericht werkt, kan het lastig zijn om te maken te krijgen met iemand die een heeeel lang antwoord geeft, maar eigenlijk géén antwoord geeft op jouw vraag. Omdat Oplossingsgerichte vragen de ander vaak laten nadenken in een onverwachte richting, haakt deze niet altijd meteen aan. Dus géén antwoord krijgen is iets dat zomaar kan gebeuren en het is helemaal niet erg. Hierbij onze favoriete manieren om er goed mee om te gaan!
Jij vraagt bijvoorbeeld ‘Wat zou dit gesprek zinvol maken’ en je krijgt een heel lang verhaal over het probleem en wat er allemaal speelt.
Belangrijk is om wèl te volgen – we blijven in principe aansluiten – maar níet je eigen spoor kwijt te raken. Je moet dus onthouden dat je nog geen antwoord hebt op deze vraag. Het kan zijn dat je dat laatste niet zo erg vindt, maar wij vinden bijvoorbeeld de nuttigheidsvraag wel vaak heel nuttig 🙂 (lees ook ons blog daarover).
Stel dat je inderdaad nog antwoord wil op je vraag… Een paar opties:
- “Het klinkt alsof er heel veel speelt, zeg…. Dat is niet niks…En wat zou nu dit gesprek nuttig maken?”
- “Dus het moet écht anders…. (ja)…. Hoe hoop je dat dit gesprek je hierbij helpt?”
- “Hmmm… “ (+ stilte)Soms komt er dan alsnog antwoord op je vraag.
- Een Oplossingsgerichte samenvatting: haal alle punten uit het verhaal die je hebt gehoord over wat iemand wil en wat er al werkt. Plus zoek aanknopingspunten voor erkenning.
Bijvoorbeeld:
“Het klinkt alsof jij een enorm betrokken docent bent en dat jij en je collega’s graag goed werk willen doen met deze pittige klas. Als ik het goed begrijp lukte het vorig jaar vrij goed met deze klas en wil je graag dat ook dit jaar [….] gebeurt. Klopt dat?”
En vervolgens : “En wat zou dit gesprek nu zinvol voor jou maken?“Je gebruikt in de samenvatting zoveel mogelijk iemands eigen woorden. In het voorbeeld hierboven zal iemand zelf ‘vorig jaar vrij goed’ gebruikt hebben. Juist dit soort kernzinnen neem je precies over, in dezelfde bewoordingen.
Belangrijk is: maak het verhaal over hoe de situatie nu is niet mooier. Als iemand zegt ‘iets minder slecht’ maak jij er niet van ‘vrij goed’. Daarmee verlies je de ander! Die zal vinden dat je niet luistert en hem of het probleem niet serieus neemt. Zeker in het begin van een gesprek – en misschien een beperkt mandaat van de ander – is het risico groot dat je de aansluiting met de ander verliest.Veranderen wat gezegd is kan wèl heel subtiel als het gaat om de toekomst.
Je verandert dan niet het verhaal over hoe het nu is, maar biedt wel een ander perspectief met hoop op verandering in de toekomst. Bijvoorbeeld als iemand zegt ‘het lukt niet om ze mee te krijgen’ kun je dit veranderen in ‘het lukt nog niet om ze mee te krijgen’.Een Oplossingsgerichte samenvatting is dus géén allesomvattende samenvatting, maar je haalt de punten eruit waarmee je verder kunt werken vanuit een Oplossingsgerichte focus.
En misschien denk je nu ‘hé dat is nogal manipulatief!’
Ten eerste is je Oplossingsgerichte grondhouding terwijl je dit doet super belangrijk. Alleen als die luisterend, betrokken en waarderend is zal dit werken. Zijn we er niet echt bij (met ons hart, zeg ik maar even een beetje soft), dan werkt het ook niet. Maar… je kunt er best met je hart bij zijn en tóch reageren op een manier waardoor je dus alsnog antwoord krijgt op je vraag.
Ten tweede is het een misverstand dat we in een Oplossingsgericht gesprek veel ruimte geven aan de ander. Ja… wèl om helemaal vanuit zijn expertise over zijn situatie, wensen en mogelijkheden te praten. Maar Oplossingsgerichte vragen zijn zeer sturend t.a.v. de richting waarin dat gebeurt. We sluiten aan bij de ander, maar proberen nadrukkelijk in gesprek te komen over wat de ander wil en wat er al werkt!
Kortom, wees gerust een Machiavelli, maar dan wel een Oplossingsgerichte Machiavelli 😉
Succes en fijne dag!
Leuk als je deze tip deelt.
Zo help je een ander met informatie en worden wij beter gevonden. Bedankt!
